Άρθρο κ. Απόστολου Καψάλη, Ανθυπαστυνόμος, M.Sc, Σύνδεσμος Δίωξης Κυβερνοεγκλήματος
Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία NIS2, που τέθηκε σε εφαρμογή από το φθινόπωρο του 2024 και επικυρώθηκε με τον Ν.5160/2024 «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2555 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, σχετικά με μέτρα για την επίτευξη υψηλού κοινού επιπέδου κυβερνοασφάλειας σε ολόκληρη την Ένωση, την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΕ) 910/2014 και της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972, καθώς και την κατάργηση της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/1148 (Οδηγία NIS 2) και άλλες διατάξεις» φέρνει στο προσκήνιο μία από τις πιο κρίσιμες πτυχές για τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα των σύγχρονων επιχειρήσεων: την ψηφιακή ασφάλεια. Αν και συχνά παρουσιάζεται ως μια αυστηρή υποχρέωση συμμόρφωσης με βαριά πρόστιμα, η NIS2 είναι πολύ περισσότερα. Είναι μια πραγματική ευκαιρία για τις επιχειρήσεις να χτίσουν εμπιστοσύνη, να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους και να διαφοροποιηθούν θετικά στην αγορά.
Σε μια εποχή όπου οι κυβερνοεπιθέσεις δεν κάνουν διακρίσεις και ο ψηφιακός μετασχηματισμός προχωρά με ταχείς ρυθμούς, η ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας δεν είναι «κόστος συμμόρφωσης» – είναι επένδυση στρατηγικής σημασίας.
Η οδηγία NIS2 εφαρμόζεται σε οργανισμούς και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε κρίσιμους και σημαντικούς τομείς, από την ενέργεια και τις μεταφορές, μέχρι την υγεία, την εφοδιαστική αλυσίδα, τις τηλεπικοινωνίες, τις ταχυδρομικές υπηρεσίες και τις ψηφιακές υποδομές. Αν η επιχείρησή σας έχει πάνω από 50 εργαζόμενους ή κύκλο εργασιών άνω των 10 εκατομμυρίων ευρώ, τότε πολύ πιθανόν να εμπίπτει στις προβλέψεις της οδηγίας. Αυτό δεν σημαίνει άγχος ή πανικό. Αντίθετα, αποτελεί μια εξαιρετική αφορμή για να δομηθεί ένα στιβαρό σύστημα προστασίας ψηφιακών πόρων, δεδομένων και λειτουργιών. Η NIS2 ενισχύει τη διοικητική υπευθυνότητα, προωθεί τη συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού, απαιτεί πλάνο αντιμετώπισης περιστατικών και προσφέρει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο λειτουργίας, απαραίτητο για κάθε σοβαρή επιχείρηση που βλέπει μπροστά. Και ναι, υπάρχουν πρόστιμα, έως και 10 εκατομμύρια ευρώ ή 2% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών για τις λεγόμενες βασικές οντότητες, και έως 7 εκατομμύρια ευρώ ή 1,4% για τις σημαντικές. Όμως, το πραγματικό κόστος δεν είναι το πρόστιμο. Είναι η ζημιά στην αξιοπιστία, η διακοπή λειτουργίας, η απώλεια δεδομένων και πελατών από μια επίθεση που θα μπορούσε να είχε προληφθεί.
Τι μπορεί να κάνει, λοιπόν, μια επιχείρηση από σήμερα;
- Να αξιολογήσει αν εμπίπτει στην οδηγία, και να αναγνωρίσει τα κρίσιμα συστήματα και υπηρεσίες της.
- Να οργανώσει πολιτικές ασφάλειας, πλάνο αντιμετώπισης περιστατικών και σαφείς ρόλους ευθύνης.
- Να επενδύσει στην εκπαίδευση του προσωπικού και στην ενίσχυση της ψηφιακής της κουλτούρας.
- Να δει την κυβερνοασφάλεια ως μέρος του επιχειρηματικού της DNA και όχι ως «δουλειά του IT».
Η NIS2 είναι ένα θεσμικό εργαλείο που φέρνει την κυβερνοασφάλεια στο τραπέζι της διοίκησης, στο επίκεντρο της στρατηγικής κάθε επιχείρησης. Είναι καιρός οι ελληνικές επιχειρήσεις να δουν αυτή την εξέλιξη όχι σαν βάρος, αλλά σαν ευκαιρία για εξέλιξη, ενδυνάμωση και ανάπτυξη σε ένα ψηφιακό περιβάλλον που δεν συγχωρεί την αδράνεια.
Πρακτικά Βήματα για τη συμμόρφωση με την NIS2
- Αναγνωρίστε αν εμπίπτετε στην οδηγία
Ελέγξτε αν η επιχείρησή σας κατατάσσεται σε «βασική» ή «σημαντική οντότητα», με βάση τον τομέα δραστηριότητας και τα οικονομικά μεγέθη. - Αξιολογήστε τα ψηφιακά σας περιουσιακά στοιχεία και τους κινδύνους
Καταγράψτε τα κρίσιμα πληροφοριακά συστήματα και υπηρεσίες σας. Ποια είναι ευάλωτα; Ποιες επιπτώσεις θα είχε μια διακοπή λειτουργίας ή παραβίαση; - Αναπτύξτε πολιτικές και διαδικασίες κυβερνοασφάλειας
Δημιουργήστε ή επικαιροποιήστε πλάνα ασφάλειας, ανάκαμψης από κρίσεις και αντιμετώπισης περιστατικών. Αυτά είναι πλέον υποχρεωτικά. - Εκπαιδεύστε το προσωπικό σας, ξεκινώντας από τη διοίκηση
Η ευθύνη ξεκινά από την κορυφή. Ενημερώστε στελέχη και εργαζομένους για τις απαιτήσεις και τις καλές πρακτικές. - Συνεργαστείτε με ειδικούς ή συμβούλους
Ένας εξειδικευμένος συνεργάτης μπορεί να σας καθοδηγήσει στη συμμόρφωση και να σας γλιτώσει χρόνο, χρήμα και ρίσκο.
Για να αξιολογήσετε αν η εταιρία σας εμπίπτει στην νέα Νομοθεσία, μπορείτε να μεταβείτε την ιστοσελίδα της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας check for NIS2.